Một số quốc gia thay đổi quốc hiệu để khẳng định sự độc lập, có nước thay đổi vì vấn đề chính trị hoặc để tránh trùng tên.

Quá trình sửa đổi tên quốc gia không đơn giản, kéo theo nhiều vấn đề sau đó. Tuy vậy, nhiều đất nước vẫn thực hiện, dù mất nhiều năm để hoàn toàn thống nhất tên gọi.

Theo tờ Prestige, mỗi quốc gia trả hàng triệu USD để đổi tên. Mọi thứ mang tên cũ của đất nước như bản đồ, cờ và quốc ca hay hiến pháp, tiền tệ... cũng cần thay thế bằng tên mới. Điều này mất rất nhiều thời gian. Những công dân đã quen gọi đất nước của mình bằng cái tên cũ phải làm quen với việc viết và nói bằng tên khác.

Những thay đổi này không xảy ra trong một đêm và nhiều người vẫn sẽ tự hỏi liệu việc đổi tên có cần thiết hay không, nhưng cuối cùng họ đều sẽ chấp nhận.

Thổ Nhĩ Kỳ

Hôm 2/6, Thổ Nhĩ Kỳ chính thức có tên gọi mới là Türkiye. Liên Hợp Quốc xác nhận rằng họ đã chấp nhận yêu cầu đổi tên từ phía Thổ Nhĩ Kỳ.

Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu động thái thay đổi tên thành Türkiye từ tháng 12/2021, khi Tổng thống Tayyip Erdogan công bố bản ghi nhớ và yêu cầu công chúng dùng tên Türkiye trong mọi ngôn ngữ.

“Türkiye là tên gọi thể hiện rõ nét nhất văn hóa, văn minh và các giá trị của con người Thổ Nhĩ Kỳ”, ông Erdogan cho biết trong một sắc lệnh.

Tên mới sẽ không chỉ thay thế “Turkey”, mà còn áp dụng cho cả những tên khác được sử dụng trên trường quốc tế như “Turkei” và “Turquie”.

Chính phủ của ông Erdogan cho biết động thái này nhằm tăng cường vị thế thương mại của Thổ Nhĩ Kỳ trên trường thế giới.

Trong khi đó, Đài truyền hình TRT giải thích một trong số lý do cho việc đổi tên do "Turkey" trùng với tên món gà tây được dùng trong dịp Giáng sinh, năm mới hay Lễ Tạ ơn. Ngoài ra, định nghĩa từ "turkey" trong từ điển Cambridge chỉ một người ngớ ngẩn hoặc thứ gì đó thất bại nặng nề.

Thái Lan

Trước khi có tên gọi Tiếng Anh "Thailand" (Thái Lan) như ngày nay, xứ chùa Vàng từng được gọi là ''Siam" (Xiêm). Quốc hiệu của xứ chùa Vàng được thay đổi vào năm 1939 bởi nhà vua.

Từ "Siam" có nguồn gốc từ tiếng Phạn và bắt nguồn từ chữ Śyāma, có nghĩa là nâu hoặc sẫm, dùng để chỉ màu da của người bản địa. Sau lần thay đổi quốc hiệu đầu tiên vào năm 1939, quốc hiệu "Siam" tiếp tục được dùng từ năm 1946 đến 1948.

Tên gọi Thailand được đổi chính thức từ năm 1948 cho đến ngày nay. Trong tiếng Thái, cái tên được phát âm là "Prathet Thai", có ý nghĩa là "đất nước của những người tự do".

Thái Lan cũng từng khiến nhiều người hiểu lầm về lần thông báo tên gọi khác của thủ đô Bangkok. Hồi tháng 2, truyền thông nhiều nước đưa tin Thái Lan thay đổi tên gọi thủ đô "Bangkok" thành "Krung Thep Maha Nakhon". Đây là quyết định được đưa ra sau khi Hiệp hội Hoàng gia Thái Lan đề xuất thay đổi cách gọi tên thủ đô với cộng đồng quốc tế.

Tuy nhiên, ý định thực tế của Hiệp hội Hoàng gia Thái Lan không phải thay đổi hoàn toàn tên gọi như vậy. Khi sử dụng bảng chữ cái Latin, hai cái tên Krung Thep Maha Nakhon hay Bangkok đều được chấp nhận.

"Việc viết tên chính thức của thủ đô bằng bảng chữ cái Latin có thể sử dụng bằng cả hai cách: Krung Thep Maha Nakon và Bangkok", Hiệp hội Hoàng gia Thái Lan thông báo trên mạng xã hội để tránh gây hiểu lầm.

Hà Lan

Tên tiếng Anh của Hà Lan cũng trải qua sự thay đổi từ "Holland" thành "The Netherlands". Sự thay đổi này như một cách để thống nhất tất cả tỉnh trở thành đất nước Netherlands.

Hai tỉnh mang tên "Holland" sẽ không còn được gọi là Nam Holland (South Holland) và Bắc Holland (North Holland). Từ tháng 1/2020, các tỉnh này trở thành một phần của Hà Lan (Netherlands), giống những khu vực khác. Sự thay đổi tên cũng dẫn đến nhiều sửa đổi khác, như tên của đội tuyển bóng đá quốc gia này.

Myanmar

Trước khi có tên gọi "Myanmar" như ngày nay, cộng đồng quốc tế biết đến quốc gia Đông Nam Á này là "Burma" (Miến Điện).

Năm 1989, chính phủ quân sự quyết định đổi tên từ Miến Điện thành Myanmar trong nỗ lực bảo tồn cách viết bằng ngôn ngữ địa phương: Myanma.

Lý do khác được đưa ra là cái tên cũ chỉ nói về nhóm dân tộc lớn nhất đất nước là người Bamar (hay Burman) chứ không phải một cái tên đại diện cho 135 cộng đồng người bản địa. Một số địa danh của Myanmar cũng thay đổi tên như Rangoon có tên mới là Yangon và Irrawaddy đổi thành Ayeyarwady.

Czech

Từ cái tên Tiệp Khắc (Czechoslovakia) ban đầu, quốc gia Trung Âu này đổi thành Cộng hòa Séc (Czech Republic) và rút ngắn tên thành Séc (Czechia) vào 4/2016.

Thay đổi trên đã được thảo luận trong 20 năm và cuối cùng người Séc quyết định rút ngắn tên để phát âm dễ dàng hơn trong 6 ngôn ngữ của đất nước. Mặc dù tên chính thức vẫn là Cộng hòa Czech, Czechia trở thành tên rút gọn được công nhận của đất nước.

Mặc dù Liên minh châu Âu, Liên Hợp Quốc và một số công ty lớn sử dụng tên gọi Czechia, nhưng tên gọi này vẫn chưa được biến đến rộng rãi trên trường quốc tế. Tờ Prestige cho rằng lý do có lẽ đến từ việc tên Czechia dễ bị nhầm lẫn với Chechnya.

Năm 2020, Thủ tướng Cộng hòa Czech, Andrej Babis, chia sẻ với Wall Street Journal rằng ông không thích tên gọi "Czechia".

Sri Lanka

Đất nước này từng có quốc hiệu trước đó là "Ceylon". Đây là tên người Bồ Đào Nha đặt cho vùng đất ở Nam Á họ phát hiện vào năm 1505. Sau đó, nơi này trở thành thuộc địa của Đế quốc Anh và đến năm 1948, họ mới giành được độc lập.

Một năm sau đó, chính phủ của hòn đảo quyết định thực hiện đổi tên quốc gia thành Sri Lanka. Mặc dù vậy, phải đến năm 2011, mọi thứ liên quan đến Ceylon, từ các cơ quan nhà nước đến doanh nghiệp, mới được xóa bỏ. Tất cả phải thay đổi hoàn toàn thành Sri Lanka.

Ireland

Năm 1937, với ý định xóa bỏ tất cả mối quan hệ với Vương quốc Anh, Nhà nước Irish Free State đổi tên thành Ireland, hay Éire, theo ngôn ngữ Ireland địa phương.

Mai Phương. Ảnh: Unsplash. (Theo Zing News).